Stiletto: İtalyan hançeri
Kelime kökü latince de “stil “e
dayanan stiletto, ince ve sivri uçlu topukları olan ayakkabılara verilen genel
addır. Adını sivri uçlu İtalyan
hançerinden alan Stiletto topukların
yüksekliği 2.5 cm’den (1 inch) 20 cm’ye (8 inch) değişebilir. Alt tabanda platform
olduğu takdirde daha yüksek de olabilir.5 cm’den kısa
stiletto topuklar için Audrey Hepburn tarzı olarak da bilinen İngilizce’de
“kitten heels” tanımı yapılmaktadır. İkinci Dünya Savaşı sırasında
uçak sistemleri için kullanılan alüminyumun ve plastiğin metalle
birleştirilmesi yoluyla dünyanın en ince topuğunu yapmak mümkün oldu. 5 mm
çapında çelikten yapılan Stiletto topuğu “iğne” adıyla anılmaya başlandı. 1950’lerin ortalarına kadar 5 cm lik
ölçüleriyle pek de popüler olmayan stiletto topuklar, 1960’ların başında Marilyn
Monroe ile tekrar gündeme gelmeye başlamıştır. Femme fatale duruşları
nedeniyle stilettolar fetiş objelerin başında gelir.
Stilettonun bilinen ilk
tasarımcısı İtalyan Roger Vivier. İlk stilettoyu Chiristian Dior kiyafetleri
ile kullanılmak üzere tasarlamıştır. . Marlene Dietrich, Elizabeth Taylor ve
Catherine Denuveu gibi isimleri giydiren Vivier, ayakkabı tasarımlarını bir
mimar yaklaşımıyla yapıyordu. 1970 lerde Salvatore Ferragoma rüzgarıyla öne
çıkan platform topuk, kare topuk, dolgu topuk akımından sonra; günümüzde
Christian Louboutin ve Jimmy Choo gibi isimlerle tekrar gündemde olan stiletto
kadınların vaz geçilmezi oldu. Stiletto
topuk, giyerken vücudun denge noktası değiştiğinden, vücut dengesini ayarlamak
için omurganın daha kıvrımlı bir ‘S’ şeklini almasına neden olur.
Stiletto, kadınları parmak ucunda
yürümeye zorlarken baldır kasları kasılır, vücut denge bulmak için göğsü ileri
iter.
Stilettoların kadına verdiği çekici duruşun nedeni budur. İşte bu
nedenledir ki doktorların ayak kemiği deformeleri ve sırt ağrıları için
yaptıkları uyarılara rağmen kadınlar, podyumu günlük hayatlarının içine
taşırcasına stilettolarından vaz geçemiyor. Bunun ilk akla gelen örneği
Viktoria Beckham dır.Victoria
Beckham‘ı ağrılar içinde kıvrandıran, ağlatan ve hatta yürüme zorluğu çekmesine
neden olan ayağından çıkarmadığı topuklu ayakkabılar…Doktoru tarafından sert bir dille
eleştirilen Beckham, dar ve topuklu ayakkabı giymemesi konusunda uyarılmış
ancak giymeye devam ediyor.
“Bir kadına doğru ayakkabıyı verin, dünyayı
feth etsin” demiş Mariyln Monroe. Şimdi kadınlara en güzel ayakkabıları
tasarlayan dünyanın en ünlü ayakkabı
tasarımcılarına göz atalım: