İngiltere’nin dünya edebiyatına kazandırdığı en büyük değer kuşkusuz William Shakespeare. Bu hafta Shakespeare’in ölümünün 400. yılı vesilesiyle birçok etkinlik düzenlendi tüm dünyada. Son birkaç gündür sosyal medyada #shakespeare400 etiketiyle yazılan şeyleri, paylaşılan oyun ve şiir alıntılarını görmüşsünüzdür belki de. Hepimiz en az bir Shakespeare oyununu biliyoruzdur, mutlaka sonelerinden bir dize aklımızdadır. 400 yıl sonra bile yazdıkları hala güncel olan, hepimizin hayatına bir şekilde dokunmuş olan bu büyük yazarın çok okunduğu bir gerçek. Peki, en çok kimler Shakespeare okuyor biliyor musunuz? Sonuçlar şaşırtıcı.

British Council tarafından yapılan bir araştırmada Shakespeare’in Brezilya, Çin, Hindistan, Meksika ve Türkiye gibi gelişen ekonomilerde daha popüler olduğu ve daha çok anlaşıldığı ortaya çıkmış. 15 ülkede 18000 kişiyle gerçekleştirilen anket çalışmasında Meksikalıların %88’i Shakespeare’i sevdiğini belirtirken bu oran İngilizlerde %59. Brezilyalıların %84’ü yazarı hala güncel bulurken Büyük Britanya’da bu oran %57’ye düşüyor. İngilizlerin %58’i Shakespeare’i anladıklarını söylerken Hindistan’da bu oran %83 olarak ortaya çıkmış. Toplamda kendi ana vatanı olan İngiltere’de Shakespeare’in popülerlik oranı %59’da kalıyor. İngiltere dışına çıkıldığındaysa oran %65.

Sonuçlar yüzünden üzülmeli mi İngilizler? British Counsil yetkililerine göre aradaki fark çok da büyük değil, yeni kuşağa Shakespeare’i nasıl sevdirmemiz gerektiğini daha iyi analiz etmeliyiz diyorlar. Peki biz neden daha çok seviyoruz Shakespeare’i?

Birkaç sebebi var temelde bu durumun. İlki İngilizlerin yazarı orijinal metinlerden okuyor olması. Bu durum Shakespeare’i anlamayı zorlaştırıyor zira orijinal metinlerin dili çok ağır. Başka dillere çevrildiğinde daha anlaşılabilir ve kolay okunan metinler elde edebiliyoruz. Bir diğer sebep de Shakespeare’in bahsi geçen ülkelerde okulların müfredatlarında hala sağlam bir yere sahip olması. Ama en ilginç ve önemli görünen gerekçe başka. Shakespeare’in yüzlerce yıl önce yazmış olduğu metinlerin kaynağı İngiltere değil genelde (tarihi oyunları hariç). Eski romanlardan, İtalya’dan, mitolojik öykülerden yola çıkan Shakespeare bu şekilde hem evrenselliği yakalıyor hem de oyunlarında bahsi geçen entrika, yozlaşma, siyasi çalkalanmalar gibi konular gelişmekte olan ülkelerde hala güncelliğini koruduğu için daha iyi anlaşılıyor ve seviliyor.

*The Guardian’dan derlenmiştir.