İngiliz
yazar George Orwell'ın yazdığı bu eser, Peter Wall tarafından tiyatroya
uyarlanmıştır. Dünyanın birçok yerinde oynanan oyun Türkiye’de de farklı
ekipler tarafından sahnelendirilmiştir. Bir hayvan çiftliğindeki iktidar
mücadelesini anlatan Hayvan Çiftliği’ni Tiyatro D22 ve Altıdan Sonra Tiyatro
ortak yapımıyla izledim.
Metin
1945 yılında yazılmış olmasına rağmen hala kendinden bir şey kaybetmeden
güncelliğini koruması bakımından da önem taşımaktadır. Bay Jones’a ait Tımar Çiftliği’nin egemenliği
altında yaşayan hayvanlar, ürettiklerini
çalan, onlara işkence eden insanoğluna başkaldırarak haklarına sahip çıkmak
isterler. Çünkü amaçları daha eşitlikçi bir topluluk oluşturmaktır. Sitemlerini
dinleyen Koca Reis isimli yaşlı domuz önderliğinde ayaklanma çıkarılması
planlanır. Yalnız bu plan devreye giremeden yaşlı domuz ölür. Yine şiddete
maruz bırakıldıkları bir gün ayaklanma yaparlar ve sahiplerini kaçırırlar. Çiftliğin
en zekileri olarak bilinen domuzlar hepsine liderlik yapar. Pek konuşamayan
ancak güçlü otoriteye sahip Napolyon, parlak zekâya sahip Kartopu başı çekerek
kamçıları, burun halkalarını, zincirleri yok ederler ve ahırın kapısına ‘Yedi Emir’i
yazıp asarlar.
Bazen bağzı "Yedi Emir" değişir...
İşte asıl
olaylar bundan sonra başlar ve Hayvan Çiftliği pek de sandıkları gibi olmaz.
İnsanoğlu yerine gelen Napolyon önce yoluna engel çıkartan Kartopu’nu peşine de ona
ihanet yapanları affetmez. Ve değişen “Bağzı” kurallar ile her şey eskisinden
daha acımasız olmuştur.
Yönetmenliğini
Yiğit Sertdemir’in üstlendiği oyun sadece metnin uyarlanmasıyla değil sahne
içindeki dekor, ışık, kostüm ve müziklerle de size keyifli saatler vaad ediyor.
Dekorunu basit ama işlevsel tasarlayan Cem Yılmazer aynı zamanda oyunun ışık
tasarımını da yapmıştır. Oyunun hem anlatıcısı olan hem de şapka ve kamçı
kullanarak insan karakterlerine can veren Murat Kapu farklı ses tonlamasıyla
hepsinin altından başarıyla kalkmış. Kadroya birçok kişi eklemek yerine Murat
Kapu gibi başarılı oyuncudan faydalanmak güzel hamle olmuş.
Diğerlerine
göre daha iri yapılı olan, daha az konuşan Napolyon’un samimiyeti başa
geldiğinde bir anda değişiyor. Eeee güç is loading… Ve Napolyon’u başarıyla
canlandıran Berkay Ateş sizi de etkisi altına alıyor. Napolyon’un başlarda sessiz sakin daha sonraları ise
adeta tanınmayacak hale geliş evrimlerini Berkay Ateş etkili biçimde
yorumluyor.
Peki ya
diğer çiftlik hayvanları?
Muhteşem
kostüm tasarımları için Candan Seda Balaban’a kocaman kalpler. Her oyuncunun
büründüğü hayvanın sesini çıkarması elbette güzel. Yalnız kostümler o kadar şık
tasarlanmış ki her bir oyuncu büründüğü hayvanın içine girmiş adeta. Oyundan
çıkarken “Tavukların kostümünü almak istiyorum.” diyen arkadaşımı zor tuttum.^^
Hala şarkıları mırıldanıyorum^^
Koreograflarıyla,
müzikleriyle, enerjileriyle tüm ekibi sevdim. Yalnız kediyi canlandıran Ece
Yaşar’a ayrı bir parantez açmak istiyorum. Sessizce köşede beklediği her an
beden dilini konuşturdu. Yeri geldiğinde usulca sinmesi yeri geldiğinde kendini
yalaması ve gerektiğinde tırnaklarını çıkarması. Sessizce köşede beklediği
anlarda ufacık hareketleriyle mest etti. Tek kelimeyle BAYILDIM.
150
dakikalık oyunu ilk dakikasından başladıkları enerjiyle bitirdikleri için, bir
an olsun tempolarını düşürmedikleri için tüm ekibe tebrikler. Hayvan Çiftliği
oyununu Gebze’de Osman Hamdi Bey Sahnesi’nde yakaladım. Ekip; sadece oyunu yorumlamalarıyla değil görsel şovları ve güçlü ritmleriyle de seyirciye izleme keyfi sağlıyor. Siz de nerede
yakalarsanız oyunu mutlaka ama mutlaka bu ekipten izlemelisiniz. Tiyatro
iyidir, iyileştirir.
“Bütün
hayvanlar eşittir amma… 'Bağzı' hayvanlar ötekilerden daha fazla eşittir.”
Sevgiler.
Oyun Künye Bilgileri:
Yazan: George Orwell
Sahneye Uyarlayan: Peter Hall
Çeviren: Özge Kayakutlu
Yöneten: Yiğit Sertdemir
Dekor ve Işık Tasarımı: Cem Yılmazer
Kostüm Tasarım: Candan Seda Balaban
Müzik: Burçak Çöllü
Koreograf: Senem Oluz
Oynayanlar: Berkay Ateş, Burçin Yel, Buse Kara, Can Kulan, Doğaç Yıldız, Ece Yaşar, Erkan Baylav, Gamze Güzel, İsmail Sağır, İpek Büyükakın, Merve Yiğit, Murat Kapu, Pelinsu Karayel, Tanıl Yöntem, Zehra Bilgin