Oyuncu, yazar, yönetmen, yapımcı, eğitimci ve koç. Bütün bu sıfatlar tek bir kişide vücut buluyor. Dünya sinema yıldızlarının oyuncu koçu Susan Batson’la, III. Uluslararası Boğaziçi Film Festivali kapsamında bir araya geldik.

 

Google’a Susan Batson yazdığınızda ilk sırada Nicole Kidman ismini görürsünüz. Çünkü Batson, Kidman’a Oscar ödülü kazandıran ‘The Hours’ filmi için onu çalıştırmış. Öyle ki bunu oldukça esprili bir dille ifade ediyor: "Nicole’ü çalıştırdım ve galiba Meryl Streep’in Oscar almadığı tek yılda ona bu ödülü kazandırdım". Onun "kazandırdım" demesine bakmayın çünkü III. Uluslararası Boğaziçi Film Festivali kapsamında İstanbul’a gelip ünlü oyunculara masterclass veren Batson oldukça mütevazı ve de ayakları yere sağlam basan biri.

Kendisini bu masterclass’lardan birinde izleme fırsatı buldum. Eğer onun oyuncu koçu olduğunu bilmiyor olsaydım kesinlikle ayinine başlamak üzere olan bir kabile reisiyle karşı karşıya olduğumu söyleyebilirim. Etrafındaki kişilere bakarken, sadece onların mimik ve jestlerine bakmıyor; deyim yerindeyse ruhlarını okuyor. Kendisine "yapıştırılan" ruh teknisyeni sıfatını reddetse de oyuncuların içindeki ruhla hareket eden kuklayı çıkararak unutulmaz karakterlerin yaratılmasında etkili olduğunu söyleyebiliriz. Masterclass’a katılan oyunculara baktığımda kendimi önce çok büyük bir enkazın içinde hissettim. Dört gün süren workshop’un son anına katıldığımda oyuncuların gözleri ağlamaktan şişmiş, kafalarındaki sorular giderilmiş ve artık oyunculuk serüvenlerinde emin adımlarla ilerleyebileceklerini fark ettiklerini gördüm.

Ancak oldukça bitap bir halde olmuş bu farkındalık. Böyle bir tablo karşısında Batson’ın sert bir metodu olduğunu düşünmeyin. O sadece oyuncunun içindeki gerçeği çıkarmaya çalışıyor. Çünkü o gerçekle unutulmaz karakterler yaratılabiliyor. Öyle ki karşısındaki kişiye "Nicole Kidman’ın senin gibi bir kardeşe ihtiyacı olacak" veya "Juliette Binoche’un filmlerini izlemelisin. Senin içindeki potansiyeli rahatlıkla çıkarabilir bu deneyim" gibi olumlu yorumlarla motive edici bir metot izliyor. Peki, o kendini nasıl bir oyuncu koçu olarak görüyor? Bu sorunun cevabını da Batson’ın kendisi versin.

Ebeveynliği tek başıma üstlendiğimde kendimi koçluk yaparken buldum. Oyuncu koçluğu bana göre tutku duyduğum, çok değerli bir meslek. Bu yönden kaderimde bu mesleğin olduğunu söyleyebilirim. Oyunculuğu paylaşmayı çok seviyorum ve başlıca sanat dallarından birinde saygınlık kazanmak için deyim yerindeyse mücadele ediyorum.

 

Stanislavski, Strasberg, Adler ve Meisner gibi sadece oyuncu değil, aynı zamanda ‘oyuncu rehberi’ olan ilham verici bir grupla karşılaştırılmak benim için gerçekten büyük bir onur. Aramızdaki farklılıktan bahsedecek olursak kesinlikle benden önceki isimlere göre ben yüzde 100 daha cesurum. Özgürlük, eşitlik ve saygı gibi insan haklarının sağlandığı bir dönemden geliyorum. Benim çalışma sürecimde de bu unsurlar oldukça önemli.

 

Bütün büyük ustaların metotlarından parçaların olduğu eklektik bir metot.

 

Açıkçası ben kendimi ‘ruh teknisyeni’ olarak tanımlamadığım için neden pek çok insanın hakkımda böyle düşündüğünü size açıklayamam. Ruh açısından kendimi bir otorite olarak görmüyorum. Bana göre ruh, insanın en saf elementi. Ve oyuncularla olan çalışmalarımda ruhtan çok gerçeğe, hakikate bakıyorum.

 

A kategorisinde diyebileceğim bu büyük isimlerden hiçbiri beni zorlamadı. Çalıştıkları bazı projeler oldukça zorluydu fakat ortak tutkumuz bu filmlerin üstesinden kolaylıkla gelmemizi sağladı. Duygusal açıdan bu isimlerin hepsiyle aynı ilişkiyi kuruyorum. Ancak aralarından en uzun süre birlikte çalıştığım oyuncu Nicole Kidman. Tam 20 yıl birlikteydik. Sevgi, boşanma, çocuklar ve ölüm gibi hayatın farklı yönlerini içeren bir yolculuktu bizimki. Bu da aramızdaki ilişkiye farklı boyutlar kazandırdı.

 

İster dört yaşında olun, isterseniz 80 yaşında; her iki türlü de aynı unsura bakıyorum: Kendi iç gerçekleriyle nasıl iletişime geçtikleri. Bunu yapabilme kabiliyetleri savunmasızlık, duygusallık, seksüellik ve hayal gücü gibi yanları ortaya çıkarıyor.

 

Eğer biri oyuncu olmak istiyorsa ve kendine herhangi bir soru soruyorsa o zaman oyunculuk yapmamalı.

 

Yeteneği gördüğümde kesinlikle bunun için yatırım yapar, karşımdaki kişinin sahip olduğu ışığın farkına varmasını sağlarım. Söz konusu yetenek ise tam bir amigo kızım.

 

Oynadığınız karakterin evrenselliğini bulmanız. Böylece Türkiye’de veya Güney Afrika’da olmam herhangi bir şeyi değiştirmez. Eğer evrensellik yoksa o zaman kesinlikle kötü oyunculukla karşı karşıya kalmışımdır.

 

Daniel Day-Lewis’le çalışmayı çok isterim. Çünkü bence bana oyunculuk konusunda pek çok şey öğretebilir.