Dünyanın en önemli ve en çok kazanan televizyon yazarlarından olan Shonda Rhimes'a, bu yıl MIPCOM tarafından Onur Ödülü verildi. Ödülü almak için Cannes'da düzenlenen fuara katılan Rhimes, 18 Ekim çarşamba akşamı bir de söyleşiye katıldı. Shonda'nın ödüllendirildiği bilgisi medyaya düştüğü andan beri konferansın da Mipcom'un en ilgi çekici olaylarından biri olacağı beklentisi vardı. Öyle de oldu. Konferansın düzenlendiği "Grand Auditorium" tıklım tıklım doluydu. Önde uzun bir övgü konuşması ve Rhimes'in neden bu ödüle layık görüldüğü anlatıldı. O kadar ateşli bir sunum gerçekleştirdi ki dinleyiciler bu sunumun peşinden Shonda'nın salona gireceğini zannederek çığlık kıyamet alkışladılar. Ancak Shonda değil, dev ekrana Shondaland'in tanıtım filmi geldi.
Tanıtım filminde dikkat çeken ilk şey (benim açımdan) Grey's Anatomy'nin yedi düvele uyarlanarak büyük bir başarıya imza attığını gösteren kısımda Türkiye'nin de bulunmasıydı. Filmden sonra Shonda sahneye davet edildi. Bütün salon ayakta alkışladı. Bu alkış ve ıslık sesleri arasında sahneye gelen Shonda'nın dinleyicileri pek de sıcak karşıladığını söyleyemem. Konuşurken şaka yapmayı seven ama zor gülümseyen ciddi tiplerden.. Bütün konferans boyunca beden dilini gözlemledim ve birlikte çalıştığı insanlara kök söktüren biri gibi göründü gözüme. Belki de "Çalışırken eğlenmeliyiz" mottosunun üzerine ısrarla basmasından dolayı böyle bir hisse kapıldım, bilemedim. Bu arada yazının kapak fotoğrafında da gördüğünüz üzre bir gün önce basının önüne çok daha renkli bir elbiseyle çıkıp poz veren Shonda, konferansa düğmeleri taşlarla süslü siyah bir ceket ve bu sene çok moda olan "beyaz iş"li siyah bir etekle katıldı. İtiraf etmeliyim ki Shonda'nın sağ elindeki tek taşla da ancak Demet Akalın yarışabilirdi.
Yaklaşık 45 dakika süren konferans -ilan edildiği halde- salondan soru almadan hemen bitirildi. Moderatör, World Screen'in editörü Anna Carugati'ydi. Onun da finale yürürken susmak bilmemesi, övgülere doyamaması dikkat çekiciydi. Neyse, neticede dünyanın en önemli yazarlarından birini kanlı canlı izledik, dinledik. İşte o söyleşiden öne çıkanlar..
Sokakta yürümeyen kadınlarda bu hafta: Shonda Rhimes
● Annem ve babam, ikisi de
profesördür, yazar olmamı istemediler çünkü para kazanamayacağımı düşündüler.
USC Film Okulu’na girmek Harvard Hukuk Fakültesi’ne girmekten daha zor olduğuna
dair bir makale okudum. Ailemin bu durumdan rahatsız olduğunu düşündüm. Eğitmenlik yapabileceğimi, diğer taraftan da yazarlık programlarına
başvurabileceğimi söyleyerek onları ikna ettim.
● Kariyerime film yazarak başladım,
böyle de devam edeceğini düşünüyordum. 90’larda okuldan mezun olduğumda
televizyon bugünkü kadar önemli bir konumda değildi. Seinfeld gibi komediler daha revaçtaydı. Crossroads ve The Princess
Diaries 2 gibi filmler yazdım. Eğleniyordum ama film yazarken karakter
gelişimi pek olmuyordu. Sonra bir bebek evlat edindim ve evde çok vakit geçirmeye başladım.
Bu süreçte televizyonda izleyecek pek çok şey olduğunu fark ettim. 24 saat
içinde 24’ün bir sezonunu izleyip
bitirdim ve bu çok hoşuma gitti. Dört günde üç sezon Buffy the Vampire Slayer izledim. Bu dizilerin karakter hikayeleri anlatıyor
oluşları çok ilgimi çekti. Menajerime televizyona yazmak istediğimi söyledim. İlk
yazdığım pilot bölüm savaş muhabirleri hakkındaydı. Çok iyi, eğlenceli bir
senaryoydu. Yiyip içiyor, bir yandan savaş haberleri yaparken diğer yandan bol
bol sevişiyorlardı. Bu pek doğru gelmedi. Bir sonraki yıl Touchstone’un
başındaki Bob Iger’ın tam olarak ne istediğini sordum ve bir hastane dizisi
istediğini öğrendim ve Grey’s Anatomy ortaya çıktı.
● Film yazarken evde pijamalarınızla
oturuyor ve yılda sadece 1-2 senaryo yazıyorsunuz. Televizyona iş yaptığınızda çok daha sık ve fazla yazmak zorunda kalıyorsunuz ve 300 kişi sizin için
çalışıyor. Yazarlar odasına girdiğinizde ne yaptığınızı biliyor olmanız
gerekiyor. Daha önce böyle bir iş yapmamış biri için çok zorlu bir süreç
olabiliyor. İlk sezonumuzdan çok şey öğrendim.
● Grey’s Anatomy 13 yıldır devam ediyor ve
hiçbir zaman aynı kalmıyor. Prosedürel unsurlarımız olsa da, doktorlar her
hafta farklı tıbbi vakaları çözseler de günün sonunda bir karakterin
yolculuğunu izliyorsunuz. 13 yıl süren bir roman gibi. Oyuncularımızın 13
yıldır ekran karşısında gelişip yaşlanmalarına tanık oluyoruz. Her sezona
tamamen bambaşka bir diziymiş gibi yaklaşmaya çalışıyorum. Bir önceki sezonla
aynı hikayeyi anlatmayı, aynı hissiyatı yaşatmayı sevmiyorum. Her sezonun
finalinin ne olacağını belirliyorum ve diğer bölümleri ona göre tasarlıyorum.
● 13 yıldır tıbbi vakalar yazıyorum.
Salondan biri doğum yapmaya kalkarsa, hazırım. Apandisit de alabilirim.
Ama düşmenizi tavsiye etmem, beyninize çok garip prosedürler uygulayabilirim.
Tıp konusunda tehlikeli bir durumdayım. Bir şeyler yapacak kadar biliyorum ama gerçekten
başarılı olacak kadar da olaya hakim değilim. Böyle şeyler beni heyecanlandırıyor, çok ilgimi
çekiyor. Bu işte iyi bir gün geçiriyorsan birinin hayatını kurtarıyorsun, kötü
günündeyse birinin ölümüne sebep oluyorsun. Ayrıca tıp fakültesinde her 20 erkeğe
karşı yalnızca sekiz kadın olması da bana çok enteresan gelmişti, Grey's Anatomy'nin pilot bölümünde de
bu bilgiye yer vermiştik.
● Kanal, Grey’s Anatomy’e bir ek dizi isteyince Private Practice fikri ortaya çıktı. Addison karakteri sadece konuk
olarak gelmişti ama o kadar sevdik ki, rolü büyüttük. Grey’s Anatomy öğrencilerin hastalarla ilişkisi hakkındaydı. Private Practice’te ise bu mesleğin
ahlaki yanlarını ele aldık.
● Ortağım Betsy Beers Judy Smith’le
tanışmam konusunda çok ısrar etti. O dönemde iki dizi yazıyordum ve yeni bir
proje arayışında değildim; ancak ısrarlara dayanamayarak kabul ettim. Smith
Monica Lewinsky gibi insanlara skandalları konusunda yardımcı olmuş biriydi.
Toplantıya geldi, tanıştık ve dört saatin sonunda bu hikayelere ne kadar aç olduğumu
fark ettim ve yüzlerce bölümlük dizi çıkabileceğini gördüm. Kafamda o kadar çok
hikaye vardı ki diziye başlamaktan kendimi alamadım. Scandal’ı yazmam bir yıl sürdü.
● Sette herkesin iyi geçinmesi
bulunmaz bir nimet. Herkesin huzurlu ve mutlu olduğu bir set ortamı yaratmanın
önemini biliyorum. İnsanlar eğlenecekleri için seve seve provaya geliyorlar.
Birbirlerini sevdikleri için iş dışında birlikte vakit geçiriyorlar. Perşembe
akşamları diziyi birlikte izleyip Tweet atıyoruz. Bağları çok kuvvetli bir aile
gibiyiz. Herkes bu kadar yakın olduğu için bu ilişkilerden çok eğlenceli ve
yaratıcı fikirler de çıkarıyorum.
● Ben zaten dizilerimim
yayınlandıkları esnada Tweet atıyordum. Oyuncuların da katılmasının çok
eğlenceli olacağını düşündüm. Kerry ve tüm kadroyu Twitter’a üye yaptık. Güzel
olan, sadece oyuncuların değil tüm ekibin de Tweet atmasıydı. Yazarlar,
yönetmenler, ışıkçılar… Bir süre sonra internette bir topluluk oluşturduk. İlk
sezon ortalama reytingler alırken ikinci sezon bu topluluk oluştukça reytinglerimiz
de arttı.
● Grey’s Anatomy ve Scandal’ın başında ben varım. Yazarlar odasını yönetmekten yapımın
her şeyiyle ilgilenmeye, bütçeden oyuncuları mutlu kılmaya kadar tüm sorumluluk
benim üzerimde. Yapım şirketim Shondaland’den çıkan diğer diziler How to Get Away with Murder ve The Catch’te ise görevim, özellikle de
ilk sezonu atlattıktan sonra, o diziyi kafesten çıkaracak ejderha olmak; yayına
çıkmalarına yardımcı olmak. Yazarın tıkandığı yerde hikayeye dahil olmak,
stüdyo ya da kanalla gerekli konularda iletişime geçmek… Ama bu dizileri yapan
insanlar işlerini çok iyi bilen kişiler. Sezonun başında bana o sezonki
hikayelerini anlatırlar, ben de onay veririm. Ama bugüne kadar onay
vermeyeceğim bir hikayeyle karşıma çıkmadılar zaten.
● Bir karakteri ortaya çıkarmak için
seçilen oyuncuyla başarılı bir işbirliği olması gerekir. Yarattığınız bir karakter, oyuncu
onu giymedikçe yani kağıt üzerindeki haliyle bir karakter olamaz. Bir karakterin oyuncunun oynama tarzı
sayesinde düşündüğümden farklı bir insana dönüştüğü çok örnekle karşılaştım. Mesela
Chandra Wilson sayesinde Miranda Bailey bambaşka birine dönüştü, ilk yazdığım
kadar yumuşacık bir karakter olmaktan çıktı. Oyuncularımla yaptığım sözleşmede
replikleri yazıldığı gibi söylemek zorunda olduklarına dair bir madde yer alır.
Ancak kelimelerime dokundurtmuyor oluşum, onların nasıl söyleneceğine, nasıl
yorumlanacaklarına karışacağım anlamına gelmiyor. O karaktere neler olacağını oyuncuların performansı belirliyor. Örneğin Scandal’daki
Cyrus Bean’in asla Başkan olamayacağına dair açıklamasında öyle bir şey vardı
ki, Jeff Perry’nin oyununda öyle bir öfke vardı ki karakterin Cumhuriyetçi
kişiliğinin dışında başka şeyler keşfettim ve onun bir kocası olduğunu
anladım. Yazarlar odasına koştum ve Cyrus’ın eşcinsel olduğunu söyledim.
Dizinin arka planında Cyrus’ın gücünü, sevdiği adamı ve yaşadıklarını görmek
harikaydı.
Konferans süresince ayaklarının pozisyonu hiç değişmedi. Heyecandan mı, rahatlıktan mı?
● How to Get Away With Murder’ın başyazarı Peter
Novalk’la Viola Davis’in olağanüstü bir ilişkisi var. Viola o kadar harika bir
oyuncu ki, ilaç prospektüsü okutsanız bile sizi zır zır
ağlayacak kadar etkileyebilir. Peter’ın hem yazar, hem de yapımcı tarafı var.
Viola, Peter’ın yazar tarafına sahneler önerebiliyor. Örneğin karakterle ilgili
ilk görüşmelerimizde Viola, Annalise’in peruğunu çıkardığı ve gerçekten kim
olduğunu ortaya koyduğu bir sahne istediğini söylemişti. Ve bu sahne dizinin
bugüne kadarki en iyi sahnesi oldu. Hikayeler de öneriyor. Annalise’in annesini
görmek de onun fikriydi, nasıl bir kadın olması gerektiğini de o önerdi. Pete
bu işbirliğine bayılıyor. Ben aynı durumda olsam stresten saçlarım dökülürdü.
Yine de Kerry ile gelecekte Scandal’da
olacak şeyler hakkında sohbet ediyoruz. Çünkü o da politikadan çok iyi anlıyor
ve hikayeye katkısı oluyor.
● Yeni dizimiz Still Star-Crossed uzun zamandır Shondaland dizilerinde yazarlık
yapan Heather Mitchell tarafından yaratıldı. Romeo ve Juliet’in devam hikayesi
diyebiliriz. Onların ölümünün ardından neler olduğunu, ailelerin başına
gelenleri anlatıyor. Tahta kimin geçeceği, kasaba halkına ne olacağı gibi
hikayeleri de işliyor.
● Shondaland'deki yazar ekiplerinin kendi
projelerini yaratmaları benim için çok önemli. Müthiş yetenekleri bulup onların
kendilerini geliştirmelerini izlemek bana büyük keyif veriyor. Grey’s Anatomy’nin ilk bölümünde asistan
olan biri şu anda dizinin başyazarı. Önemli olan, yazarlarımızın Shondaland’in
hikaye anlatma biçimine adapte olabilmeleri. Biz karakterler üzerinden hikaye
anlatırız. Bu anda bu karakterin başına en kötü ne gelebilir diye sorar, sonra
da onu gerçekleştiririz ve sonra onları bu durumdan kurtarırız. Ekibimize
katılan insanların kalmasını isteriz, onlara gerek prodüksiyon, gerek
post-prodüksiyon aşamalarında çok çeşitli imkanlar sunarız.
● Yazarlıktan, başyazarlığa, oradan
da bir şirket sahibi olmaya giden yolda çok şeyler öğrenmek zorunda kaldım.
Bütün gün yazacağım hikayeleri düşünmeyi bir kenara bırakıp şirket ve çok
sayıda insan yönetmeye de odaklanmayı öğrendim. Toplam beş dizide birkaç bin
insan çalışıyor. Üstüne şirkette çalışanlar, kanal tarafı da ekleniyor. Hem
onlara karşı, hem de onlardan sorumlu oluyorsunuz. İnsanların işe geldiklerinde
değer gördüklerini hissetmelerini istiyorum, bu çok önemli. Sadece çalışıyormuş
gibi hissetmelerinin aksine işe geldiklerinde onlara değer verildiği için
keyifle işlerini yaptıkları bir ortam yaratmaya çalışıyorum. İş eğlenceli
olmalı. Eğer eğlenmiyorsak bir yerde yanlış yapıyoruz demektir.
● Her şeyi idare
edebilmeyi öğrenmekte zorlandım. Dizilerin pazarlamalarını bile ben yapıyordum.
Bir gün, ABC Stüdyoları’nın bana aslında bu iş için para vermediğini idrak ettim. Asıl
sevdiğim şey hikaye anlatmaktı. Benim görevim, istediğim hikayeleri
anlatabilmeyi mümkün kılmaktı. O andan sonra diğer işleri mümkün olduğunca başka insanların
yapmalarını sağlamaya ve kendimi çoğunlukla bir hikayeci olarak konumlamaya
çalıştım. Benim kadar kontrol delisi biriyseniz işleri başkalarına dağıtmayı
başarmak zor olabiliyor. Bunu becerebilmek için çok çalıştım. İşini çok iyi
bilen insanlarla çalışıyorum ki ben de en sevdiğim işi yapabilmeye vakit
bulabileyim.
● Her yerde ve her şekilde senaryo
yazabilirim. Kendimi bu şekilde eğittim. Çünkü çocuğunuz olduğunda, seyahat
etmek zorunda kaldığınızda, farklı farklı yerlerde çekilen birçok diziyle
ilgilenmek zorunda kaldığınızda herhangi bir yerde yazabilmeniz gerekiyor.
Kulaklığımı takar, müziğimi açar ve her yerde yazabilirim. Belirli
bir yerde olmam gerekmiyor. Ama bunun yanı sıra başka şeyler yaparken bir anda karakterler için
aklına replik gelen türden bir yazar değilim. Araba kullanırken bir anda aklıma Olivia’ya
için bir replik gelmiyor.
● Geçen yıl Year of Yes adlı ilk kitabım çıktı. Menajerime kitap yazacağımı
söylediğimde bana buna vaktim olmadığını söylemeyecek kadar kibardı. Pek
inanmayarak “Tabii,” dedi ve bana bir kitap anlaşması ayarladı. Kitabı annelik
gibi konular hakkında yazıp yazmayacağımı düşünürken zamanım daralıyordu. Her
şeye evet demeyi denediğim bir yıl geçiriyordum çünkü tam bir işkolik olmuştum
ve yazarlıktan eskisi gibi keyif alamıyordum. Bundan kurtulmaya çalışıyordum ve
kitap da bunun hakkında oldu, neden böyle olduğumu inceleme fırsatı yakaladım.
Böylece kitabı yazmak bir iş olmaktan çıktı, keyifle yaptım.
● Tüm karakterlerimle özel bir bağ
hissediyorum. Kitapta Christina Yang’den bahsettim ama yazma sürecim Sandra
Oh’un dizinden ayrıldığı döneme denk geldiği için böyle düşünüyordum. Ben bir
hikaye anlatıcısıyım. Hikayemi anlatırken tüm karakterlerim benim için önemli
olmalı. Eğer onları önemsemiyorsanız, o zaman hikayelerini de anlatmamalısınız.
Biri Cyrus ya da Rowan’ın berbat insanlar olduğunu söylediğinde alınıyorum.
Cyrus bir vatansever, ülkesi için en iyi olduğunu düşündüğü şeyi yapıyor. Rowan
ise çocuğunu korumaya çalışan bir baba sadece. Ben onlara bu perspektiften
bakıyorum. Onun berbat bir insan olduğunu nasıl düşünebildiğinizi
anlayamıyorum.
● Ulusal kanala dizi yazarken HBO,
Showtime gibi kablolu kanallara yazarkenki özgürlüğünüz yok. Kanal
yöneticileriyle karşı karşıya geldiğim, isteyip de yazamadığım sahneler oldu.
Ama benim gibi 13 yıldır bu işi yapıyorsanız, bu durumu yaşamamanız mümkün değil.
Uymanız gereken çok fazla kural var. Yıllar boyu bu kurallar Amerika’yla
birlikte değişti, insanların şimdiki haline uyum sağladı. Eşcinsel evliliklerin
yasal olması gibi onları televizyonda öpüşürken göstermek de yasal oldu. Grey’s Anatomy’de daha önce böyle bir
sahne için yöneticilerle kavga etmem gerekmişti. Artık bu çok saçma geliyor ama
o zamanlar bu sahneyi çekebilmek çok önemliydi. Mesela artık Olivia Pope kürtaj
olabiliyor ve sansüre uğramıyor.
Çeviri: Arman Güvenç