Avusturya’da
Leh bir anne ile Çek bir babanın kızı olarak dünyaya gelen ve Türkçe dahil
sekiz dili çok iyi derecede konuşan Berlinli müzisyen Petra Nachtmanova, saz
çalan az sayıdaki Batı Avrupalı müzisyenlerden biri. 2.000 yıldır kuşakları bir
araya getiren sazın, yüzyıllardır nasıl hâlâ birçok kültürün kalbinde yer aldığını
öğrenmek isteyen Nachtmanova, Berlin’den yola çıkıp yedi ülke, 10.000 kilometre
aşarak sazın doğum yeri Horasan’a gidiyor. Yönetmen
Stephan Talneau’nun bir yol belgeseli haline getirdiği “Saz”
filmi, dünya prömiyerini 38. İstanbul Film Festivali kapsamında 5 Nisan Cuma
akşamı 19.00’da Beyoğlu Sineması’nda yapacak.
Berlin Humboldt Üniversitesi’nde Orta Asya üzerine eğitimini
sürdüren Petra Nachtmanova, Türk
göçmenlerin 50 yıl önce Almanya’ya getirdiği ve hâlâ ilk günkü gibi tutkuyla
yaşatılan köklü saz geleneği ile Kreuzberg’de tanışıyor. Aylar süren
araştırmaları sırasında, zamanı ve sınırları aşmış bu çalgıya dair yüzlerce
soruyla karşılaşan müzisyen, bu telli
çalgının efsanevi kökenlerini aramak için sırtında bağlamasıyla hayatının
yolculuğuna çıkıyor.
Berlin’den başlayan yolculuk,
Balkanlardaki gizli köyler üzerinden kalabalık İstanbul’a, oradan Anadolu’nun
tepelerini aşarak Kafkas Dağlarına ve Azerbaycan aşıklarına ulaşarak, sazın
doğduğuna inanılan gizemli Horasan Bölgesi’nde son buluyor. Petra Nachtmanova, sembolik anlamları
olan bu şehirlerden geçerek orada yaşayan müzisyenlerin hissettikleri ve
anlattıkları üzerinden, ezgilere konu olan, yazılmamış efsaneleri ortaya
çıkarmayı amaçlıyor. Bosnalı saz ustalarıyla, takım elbiseleriyle dağlara çıkan
müzik erbaplarıyla ve Blues Rock’un muhtemel mucitleri Türkmenlerle tanışan yetenekli
müzisyen, her karşılaşmada tek bir şey istiyor: “Bana eve götürebileceğim bir şarkı çalın”. Başlardaki kuşkucu
şaşkınlık yerini önce hayranlığa, en sonunda da derin bir güvene bırakıyor.
Belgeselde Nachtmanova, sazın
öyküsünü Erkan Oğur, Erdal Erzincan, Murat Ertel, Gjovali Shani, Bosnalı Saz
grubu “Sevdah”, Suat Kaya, Ayşe Sewaqî, Aşık Mübariz Aliyev ve Seyed Arash
Shahriyari gibi müzisyenlerle birlikte keşfediyor
Müziğin gücünü gösteren ve dünyanın
sınırlarını zorlayan “Saz”, kültürler ve zaman arasında köprü kuran bir yol filmi. Film sektöründe
12 yıllık deneyime sahip yapımcı, editör ve yönetmen Stephan Talneau’nun ilk filmi “Saz”, bir Avrupalı’nın gözünden insanların
ortak kültürünü arayış yolculuğu. Yapımcılığını C. Cay Wesnigk’in üstlendiği Anthromedia
yapımı belgesel; öznel bir bakışla şehirden şehre, yaylalardan dağlara,
kültür ve zamanlar arasında köprü kurarak sazın özüne çıkılan yolculukta
türküleri kovalıyor.
“Saz”belgeseli, İKSV’nin
5-16 Nisan 2019 tarihleri arasında düzenlediği
38. İstanbul Film Festivali’nin Musikişinas bölümünde sinemaseverlerle
ve müzik tutkunlarıyla buluşacak. Musikişinas’ta
dünyanın farklı bölgelerinde müzik tarihine damga vurmuş ikonik isimlerin özgün
ve çarpıcı hikâyelerini anlatan filmler yer alıyor.
5
Nisan Cuma akşamı
saat 19.00’da Beyoğlu Sineması’nda dünya prömiyerini yapacak olan “Saz”;
7 Nisan Pazar günü 16.00’da Cinemaximum Zorlu Center’da ve 9
Nisan Salı günü 13.30’da Cinemaximum City’s 3’te gösterilecek.
Festivalin tüm biletleri, Biletix’ten ve salonların gişelerinden temin
edilebilir.