Son iki yıldır televizyonların sabah ve öğlen kuşaklarını kurtaran İzdivaç formatlarının son aylarda yükselen RTÜK şikayetleri nedeniyle yasaklanacağı haberleri gündeme gelmişti. İki yıldır bu formatlar nedeniyle yüksek oranlarda cezalandırılan kanallar geçtiğimiz aylarda RTÜK tarafından toplantıya davet edilmişti. Programların kurgusal yanlarının çok öne çıkması ve formatın dejenere edilmesi sebebiyle artan şikayetler sonrasında bazı kanallar yayına çıkardıkları çiftleri hızla evlendirmeye de başlamıştı.
Yükselen tepkiye rağmen temel bir format değişikliğine gidildiği gözlenmeyen evlilik
programlarının kaldırılması için sonunda, Kanun
Hükmünde Kararname çıkarıldı. Yeni KHK ile sadece evlilik programlarının kaldırılmasını değil takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünlerin sağlık
beyanıyla satışı da sınırlandırılmış oldu. Yaptırım
kararlarına uymayanlara bir yıl içerisinde yirmiden fazla kez kural
ihlali olması halinde beş güne kadar yayın durdurma cezası verilecek.
Lisans iptaline kadar gidebilecek cezalar ilgili maddeye eklendi690 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında
Kanun Hükmünde Kararname, dün
Resmi Gazete
'nin mükerrer sayısında yayımlandı. Yayınlanan KHK ile RTÜK kanununa “Radyo ve televizyon yayın
hizmetlerinde, arkadaş bulma amacıyla kişilerin tanıştırıldığı veya
buluşturulduğu türden programlara, takviye edici gıdalar ve benzeri
destekleyici ürünler de dahil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili
mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına veya
reklamına, sohbet, arkadaşlık ve eş bulma hatlarının ve hizmetlerinin
tanıtımına yer verilemez” maddesi eklendi. Öte
yandan 6112 sayılı RTÜK Kanunu'nun 32’nci maddesine RTÜK’ün evlilik
programlarına ceza verdiği “Toplumun milli ve manevi değerlerine, genel
ahlâka ve ailenin korunması ilkesine aykırı olamaz” maddesi de kondu.
32. maddenin yaptırımında şu ifadeler yer alıyor: “Yayın
hizmeti ilkelerine aykırı yayın yapan medya hizmet sağlayıcı
kuruluşlara, ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde
bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt
ticari iletişim gelirinin yüzde ikisinden beşine kadar idari para cezası
verilir. Ayrıca, idari tedbir olarak, ihlale konu programın yayınının
beş keze kadar durdurulmasına, isteğe bağlı yayın hizmetlerinde ihlale
konu programın katalogdan çıkarılmasına karar verilir. İhlalin mahiyeti
göz önünde bulundurularak, bu fıkra hükümlerine göre idari para cezası
ile birlikte idari tedbire karar verilebileceği gibi, sadece idari para
cezasına veya tedbire de karar verilebilir.”
İşte radyo ve televizyonlara ilişkin yapılan değişiklikler
“Kanunun
yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi
birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden
fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar
durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet
sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına,
ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar
verilir. Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya
hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın
gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın
lisansının iptaline karar verilir."
Sohbet, arkadaşlık, eş bulma konulu hatların reklamı da yapılamayacak
"Radyo
ve televizyon yayın hizmetlerinde, çocuk ve gençlerin fiziksel,
zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar verebilecek türde içerik taşıyan
programlar bunların izleyebileceği zaman dilimlerinde ve koruyucu sembol
kullanılsa dahi yayınlanamaz. Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde,
arkadaş bulma amacıyla kişilerin tanıştırıldığı veya buluşturulduğu
türden programlara, takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici
ürünler de dahil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına
aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına veya reklamına,
sohbet, arkadaşlık ve eş bulma hatlarının ve hizmetlerinin tanıtımına
yer verilemez. Katma değerli elektronik haberleşme hizmet numaraları,
yerel aranır numaralar, benzeri özel içerikli hizmetlere ilişkin
numaralar ile özel ücrete tabi diğer sabit ve mobil numaralar
kullanılmak suretiyle, izleyici ve dinleyicileri yanıltıcı veya haksız
kazanca neden olacak şekilde yarışma, çekiliş, lotarya ve benzeri adlar
altında ödül ve ikramiye taahhüt edilemez ve bu yöntemle ürün tanıtımı,
satışı ve pazarlaması yapılamaz."
Uydu Yayınları da RTÜK denetiminde!
"Türkiye’ye
ait uydular üzerinden Türkçe olarak Türkiye’ye yönelik yayın yapan veya
yayın dili Türkçe olmamakla birlikte Türkiye’ye yönelik ticari iletişim
yayınlarına yer veren yayın kuruluşları, bu maddenin diğer fıkralarına
bakılmaksızın Türkiye Cumhuriyeti Devletinin yargı yetkisi altında kabul
edilir. Bu kuruluşların da Türkiye Cumhuriyeti Devletinin yargı yetkisi
altındaki kuruluşlar gibi Üst Kuruldan yayın lisansı alması zorunludur."
Aile Dizilerine Destek Geliyor!
"Yayın
hizmetlerinde ailenin ve çocukların korunması ilkesini gözeterek,
ailenin bütünlüğü ve sürekliliği ile çocuk ve gençlerin fiziksel,
zihinsel ve ahlaki gelişimlerini destekleyecek nitelikteki aile ve çocuk
dostu yapım ve dizileri, Üst Kurulca bir önceki yılda uygulanan idari
para cezalarının yüzde yirmisini aşmamak kaydıyla, Aile ve Sosyal
Politikalar Bakanlığı ile birlikte belirlenecek usul ve esaslara göre
teşvik etmek.”