Kısa süreli stres durumlarında iştah
baskılanırken, stres kalıcı duruma geldiğinde ise bu durum değişiyor. Stresin
iştahı etkilemesinin yanı sıra besin seçimlerini de etkilediğini belirten
Anadolu Sağlık Merkezi Beslenme ve Diyet Uzmanı Özge Yüksel “Yapılan birçok
çalışma stres altındaki bireylerin karbonhidrat ve yağ ağırlıklı beslendiğini
ortaya koyuyor. TV karşısında yemek yiyen bir kişi ne kadar yemek yediğinin
farkında olamaz. Yenilen yemekten çok izlenilen şeye konsantre olunur. Yemek
yeme ve TV izleme birbirinden ayrılırsa hem yemek yeme hem TV izleme daha zevkli
bir alışkanlığa dönüşür” açıklamasında bulundu.
Kısa dönemli
stres durumlarında hipotalamus, kortikotropin hormonunu salgılayarak iştahı
baskıladığını ve beyin, böbrek üstü bezlerine epinefrin (adrenalin) üretmesi
için mesaj gönderdiğini vurgulayan Beslenme ve Diyet Uzmanı Özge Yüksel
“Epinefrin vücuda savaş veya kaç sinyalini verir bu durumda iştah baskılanır ve
yemek yeme ikinci plana atılır. Çünkü asıl önemli olan stresi yaratan durumdan
kurtulmaktır. Ancak stres kalıcı duruma geldiğinde bu durum değişir. Bu durumda
böbrek üstü bezlerinden kortizol adı verilen hormon salgılanmaya başlar. Bu hormon
iştahı arttırır. Stresli dönem son bulduğunda kortizol seviyeleri de düşmeye
başlar ancak stres sürekli olarak devam ederse kortizol seviyeleri de yüksek
devam edebilir” dedi.
TV izlerken yemek
yemek obeziteye neden oluyor
Amerika’da yapılan bir araştırmaya
göre televizyon karşısında yenilen yemeğin obeziteye neden olduğunu belirten
Anadolu Sağlık Merkezi Beslenme ve Diyet Uzmanı Özge Yüksel “TV karşısında
yemek yiyen bir kişi ne kadar yemek yediğinin farkında olamaz. Yenilen yemekten
çok izlenilen şeye konsantre olunur. Televizyon ve yemek yeme birlikte
gerçekleştirildiğinde gözler ekrandan ayrılmadan yemek yenir. Bu da kişide
yemeğin tadını bile almadan robot gibi yemek yemesine sebep olur. Yemek yeme ve
TV izleme birbirinden ayrılırsa hem yemek yeme hem TV izleme daha zevkli bir alışkanlığa
dönüşür.
Stres besin
seçimlerini de etkiler
Stresin iştahı
etkilemesinin yanı sıra besin seçimlerini de etkilediğini aktaran Anadolu
Sağlık Merkezi Beslenme ve Diyet Uzmanı Özge Yüksel “Yapılan birçok çalışma
stres altındaki bireylerin karbonhidrat ve yağ ağırlıklı beslendiğini ortaya
koyuyor. Bunun sebebinin kortizol
seviyelerindeki ve insülin seviyelerindeki yükseliş olduğu düşünülüyor.
Çalışmalar devam etmekle birlikte yağ ve şeker içeren gıdalar tüketildiğinde beynin
stres sonucunda oluşan duyguları üreten fonksiyonların baskılanabildiği düşünülüyor.
Karbonhidrat yoğunluğu fazla olan gıdalar vücutta serotonin ve endorfin denilen
mutluluk hormonları seviyesini yükseltiyor. Bu da kişide her stresli durumda bu
tip gıdalara yönelmesine sebep oluyor.
Tüm bunlar dışında stresliyken az uyumak ve daha az egzersiz yapmak da
kilo alımına sebep olabiliyor” şeklinde konuştu.
Stres ile başa çıkmanın
ve az yemenin yolları
Meditasyon ve nefes egzersizleri: Birçok çalışma meditasyon
ve nefes egzersizlerinin kişide stres seviyelerini düşürürken besin seçimlerini
de etkileyebileceğini gösteriyor.
Egzersiz: Yüksek yoğunlukta egzersizler yerine orta
ve düşük yoğunlukta yapılan egzersizler kortizol seviyelerinin azaltılmasına
yardımcı olur.
Sosyal çevre: Aile ve arkadaşlar stresli bir günün
negatif etkilerini ortadan kaldırabilir.
1. Stresli
olduğunuzda bulunduğunuz ortamdan uzaklaşın. Egzersiz yapmak bu durumda
yapabileceğiniz en güzel etkinliktir. Hem ortamdan uzaklaşmanızı sağlarken hem
de mutluluk hormonu salgılamanıza sebep olur.
2. Bulunduğunuz
ortamdan uzaklaşamıyorsanız beyninizi mevcut stresli durumdan uzaklaştırmaya
çalışın. Kitap okumak, müzik dinlemek beyninizi başka şeyler düşünmeye
itebilir.
3. Kendinizi
küçük şeylerle ödüllendirin. Örneğin bir alışveriş merkezine gidin ve kendinize
küçük bir hediye alın.
4. Ilık
bir duş almak sizi sakinleştirebilir ve vücudunuzun rahatlamasını sağlayabilir.
5. Yemek
günlüğü tutmak ve duygularınızı da bu deftere yazmak stresli olduğunuz
dönemlerde kendinizi tanımanızı kolaylaştırabilir.
Stresliyken
tüketilmemesi gereken gıdalar
*Kahve gibi kafein içeren gıdalar
Kafein metabolizmada yüksek düzeyde uyanıklık ve
hareketliliğe yol açarak stres hormonlarının salgılanmasına sebep olur
*Şeker
Karbonhidrat serotonin
salgılanmasını arttırarak stresi azaltır. Ancak karbonhidratları şekerden
sağlamak yerine tam buğday makarnadan, bulgurdan, tam buğday unundan sağlamak
daha sağlıklı olacak ve kan şekerinizi dengeleyecektir. Böylece uzun dönemde stres üzerinde daha
etkili olacaktır.
Stresi azaltıcı
besinler
*Su
Susuz kalan beyin dokusu su içmek
için sürekli bir istek duyar ve suya erişimin olamadığı durumlarda kişi
farkında olmadan kendini daha gergin hisseder. Bunun dışında suyun az içildiği
durumlarda baş ağrısı da meydana gelebilmektedir. Bu da yine stresin artmasına
sebep olabilmektedir.
*Balık
Omega 3 yağ asitlerinden zengin balık stres hormonunun
salgılanmasını engeller. Bu sebeple haftada 2 kez mutlaka balık tüketin.
*Sebze ve meyveler
Vitaminler stresli olunan
dönemlerde vücut tarafından kasların gerilmesi ve kan basıncının yükseltilmesi
için kullanılırlar. Bu yüzden stresten uzaklaşmak için vitamince zengin
meyveler ve koyu yeşil yapraklı sebzeler günde en az 5 porsiyon tüketilmelidir.
*Avokado
İçeriğindeki potasyum ve B vitamini stresin azaltılmasına
yardımcı olur.
*Bitki çayları özellikle melisa ve papatya çayı
Melisa ve papatya çayı
sakinleştirici, yatıştırıcı çaylar olarak bilinir. Ayrıca uykuya geçişi
kolaylaştırarak daha verimli uyumanıza sebep olur.