CNN TÜRK’te, Taha Akyol’un hazırladığı 10 bölümden oluşan “1919-1920” belgeselinin son bölümü 27 Mayıs Cuma akşamı saat 21:00’de yayınlanacak. 1919-1920 belgeselinde, Birinci Dünya Savaşı’ndan galip çıkan devletlerin Anadolu’yu paylaşma kavgası ve Milli Mücadele’nin perde arkası anlatılıyor.

 

Merak edilen birçok sorunun yanıtını veren belgeselde, Türkiye’de ilk kez yayınlanacak belgeler de bulunuyor.

 

Müziklerini Onur T. Yıldırım’ın bestelediği, kurgu yönetmenliğini Aytül Tekin’in, yardımcı yönetmenliğini Burak Örnek’in yaptığı belgeselin 10. bölümünde; Mustafa Kemal’in Lenin’e yolladığı mektupların orijinalleri Türkiye’de ilk kez ekrana gelecek. Belgeselin bu son bölümünde;

Ankara’da açılan TBMM’nin İngiltere’yi “ehl-i İslam’ın amansız celladı!” ilan edişi ve işgalciler karşısında İslam dünyasıyla dayanışma çağrısı yapması, Hint Müslümanlarının “Hilafet Komitesi” adıyla örgütlenmesi, Mustafa Kemal’le Lenin arasındaki mektuplaşmalar, Mustafa Kemal’in Lenin’e “Bolşevikler Gürcistan’dan İngilizleri çıkarıp bu ülkeyi Bolşevik ittifakına katarsa, Türkiye hükümeti de emperyalist Ermeni hükümeti üzerine askerî harekât yapmayı ve Azerbaycan hükümetini Bolşevik devletler zümresine sokmayı taahhüt eder” teminatı vermesi, Sovyetler’den gelen silah-mühimmat ve para yardımı, Sevr’e giden yolda Damat Ferit’in Paris’te aşağılanması,

Yunan ordusu galiplerin desteğiyle Anadolu’da ilerlerken Sevr Antlaşması’nın imzalanması, Sevr’i tanımayan TBMM’nin imzalayanları vatan haini ilan etmesi, Büyük Zafer’le Sevr’in parçalanışı anlatılıyor.

 

1919-1920 belgeselinin yapımı sırasında Reuters, Pathe gibi yabancı arşivlerin yanı sıra Başbakanlık Osmanlı Arşivi, TBMM Kütüphanesi, Genelkurmay ATASE Başkanlığı, IRCICA, İBB Atatürk Kitaplığı gibi kurumların, Mehmet Ö. Alkan, Hasan Saltık, Prof. Dr. Bingür Sönmez gibi araştırmacıların özel arşivlerinden de yararlanıldı. 

 

1919-1920 belgeselinde dönemin tanığı siyasi ve askeri aktörlerin rapor ve mektuplarının yanısıra; Rauf Orbay, Fevzi Çakmak, Liman Von Sanders, Kazım Karabekir, İngiliz casus Thomas Edward Lawrence, Osmanlı ordusundan ayrılarak isyancılara katılan Osmanlı subayı Faruki Bey, Fahri Belen, İsmet İnönü, gazeteci Ziya Şakir, Ahmet Emin Yalman, İbnül Emin Kemal Bey, Lütfi Simavi Bey, Şevket Süreyya Aydemir, diplomat Ali Fuat Türkgeldi gibi tanıkların anılarına da yer veriliyor. Ayrıca Alexander Anastasius Pallis, Margaret Macmillan, James Barr, Laurence Evans, Basil Liddell Hart, David Fromkin, Miriam Kent, Gwynne Dyer, Lord Kinross, Andrew Mango, Gotthard Jaeschke, Eric Zürcher gibi tanınmış tarihçi ve yazarların kitaplarından alıntılar da belgeselde yer alıyor.

 

Taha Akyol’un CNN TÜRK’te hazırladığı belgeseller bir tarih dizisi oluşturuyor.

- Balkan Savaşı’nın 100. yıldönümünde, “Rumeli’ye Elveda”, 

- Birinci Dünya Savaşı ve Ermeni tehcirinin 100. yılında “1914-1915”,

- Lozan Antlaşması’nın 90. yıldönümünde “Bilinmeyen Lozan” belgesel dizilerini yayınlayan CNN TÜRK’te “1919-1920” belgeseliyle birlikte Osmanlı’nın felaket ve Türkiye’nin kuruluş yılları olan 1912-1922 sürecini, “On Yıllık Savaş Dönemi” anlatılmış oluyor. Bu belgesellerin her biri, yayınlandıktan sonra kitap olarak da yayınlanmıştı.